“SANAYİNİN VERİMLİLİK DOKTORUYUZ”

İZMİR UYGULAMALI YETKİNLİK VE DİJİTAL DÖNÜŞÜM MERKEZİ; İZMİR MODEL FABRİKA

En iyi ve ilk olma yolundaki çalışmalarımızda, EBSO ve İZTO temsilcilerinden oluşan Yönetim Kurulumuzun uyumu, Odalarımızın Genel Sekreterleri ile ekiplerinin katkıları ve değerli Oda Başkanlarımızın destek ve liderlikleri en kıymetli değerlerimizdir.

Avrupa Birliği (AB)’nde ortalama üretilen katma değer 810 bin Euro. Türkiye özelinde bu rakam 190 bin Euro iken Almanya’da 2,44 milyon Euro. Rakamlar da gösteriyor ki sanayinin verimliliğini arttırmak Türkiye’nin öncelikli ev ödevleri arasında yer alıyor.

Bu kapsamda AB-Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından fonlanan ve Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO), İzmir Ticaret Odası (İZTO) ile ortak girişimiyle İzmir Uygulamalı Yetkinlik ve Dijital Dönüşüm Merkezi A.Ş. (İzmir Model Fabrika) kuruldu. İzmir Model Fabrika, yalın üretim ve verimlilik başta olmak üzere firmalara girişimcilik, kurumsallaşma, süreç inovasyonu, dijitalleşme konularında rehberlik ederek rekabet güçlerini artıracak ve şirketleri Endüstri 4.0’a hazırlayacak.

İzmir Model Fabrika Direktörü Osman Arslan ile Model Fabrika’nın sistem olarak nasıl çalıştığı, Türkiye’de yapılan çalışmalar ve İzmir Model Fabrika’yı diğerlerinden ayıran özellikleri ile hedeflerini YARIN Dergisi için konuştuk.

Öncelikle Model Fabrika kavramı tam olarak nedir ve nasıl çalışmalar yürütülmektedir? Model Fabrika, işletmelerde operasyonel mükemmeliyet ilkelerinin, deneyimsel öğrenme teknikleri kullanılarak, yaygınlaştırılmasını sağlayan ortak kullanıma yönelik merkez olarak tanımlanabilir. Ana kurgusu ABD’de çıkıyor, Çin, Almanya, İtalya, Hollanda, Güney Kore, Fas başta olmak üzere bütün dünyada yaygın olarak uygulamaları var. Ülkemizde proje fikri Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Verimlilik Genel Müdürlüğü tarafından imalat sanayi işletmelerinin verimliliklerinin arttırılmasına yönelik yapılan araştırmalar sonucunda ortaya çıkmıştır. Türkiye’de ilk Model Fabrika Ankara’da kurulmuş, bunu Bursa, İzmir, Kayseri, Gaziantep, Konya, Adana ve Mersin takip etmektedir. İşletmelerimizde yapılan verimlilik teşhisi sonrasında firmaya özel bir müfredat programı kapsamında yalın üretim teknikleri ile ilgili teorik eğitimler, gerçek bir üretim ortamındaki uygulamalı eğitimlerle desteklenmektedir. Bu eğitimler sonrasında işletmelere yalın üretim tekniklerini kendi sahalarında (öğren dönüş) uygulayarak hayata geçirmelerine eşlik ederek birebir uygulamalı saha eğitmenliği hizmeti verilmektedir.

İzmir Model Fabrika ve ekibini tanıyabilir miyiz?

İzmir Model Fabrika; T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO), İzmir Ticaret Odası (İZTO), İzmir Ekonomi Üniversitesi ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) iş birliği projesidir. İzmir Uygulamalı Yetkinlik ve Dijital Dönüşüm Merkezi’nin (İzmir Model Fabrika) Anonim Şirket olarak resmi kuruluşu, Ege Bölgesi Sanayi Odası ve İzmir Ticaret Odası’nın eşit ortaklığıyla 6 Ocak 2020’de gerçekleşti. Bünyesinde; 1 direktör, 2 tam zamanlı eğitmen, 1 teknisyen, 1 yönetici asistanı ve danışmanlık süreçlerinde destek olmak üzere serbest danışmanlar ile İzmir Ekonomi Üniversitesi’nden 2, Ege Üniversitesi’nden 2, Dokuz Eylül Üniversitesi’nden 3 akademik personel yarı zamanlı eğitmen olarak görev almaktadır. İzmir Model Fabrika kâr amacı gütmeden çalışmakta olup, hizmetini ücret karşılığında yapmaktadır.

Model fabrikanın hizmet modelinden bahseder misiniz?

Bizim işverenimiz sanayicilerdir. Onların sorunlarını çözmeye odaklandık. Model fabrikamızın sanayi işletmeleri, sahada çalışan serbest danışmanlar ve onlara destek olacak üniversite bünyesindeki danışmanlar arasında koordinasyon/eşgüdüm merkezi şeklinde bir işlev üstlenerek sanayi işletmelerine verimlilik ve ötesinde de Endüstri 4.0’a geçişte öncülük eden bir sistem entegratörü olmasını hedefliyoruz. Böylece sanayicinin sorununu çözecek tüm uzmanların bir araya geldiği bir ekibiz.

Model Fabrika’nın diğer danışmanlık hizmeti veren firmalardan farkı nedir? İşletmeler neden gelip buradan hizmet almalılar?

Model Fabrika kavramının temelini oluşturan motto; “Duyarsam unuturum, görürsem hatırlarım, yaparsam öğrenirimdir”. Model fabrikamızda sınıf eğitimlerini içeren geleneksel kapasite geliştirme programları ve danışmanlık hizmetlerinin yanı sıra, yukarıdaki prensip çerçevesinde sınıf içinde verilen teorik eğitimler, öğrenme hattı kullanılarak yapılan simülasyonlarla pekiştiriliyor ve katılımcılar gerçek bir üretim ortamında deneyerek (yaparak) öğrenme fırsatına sahip oluyor. Öğren dönüş programı kapsamında işletmelerin bizzat kendi sahalarında verimlilik arttırma uygulamalarına tarafımızdan mentörlük yapılması eğitimin daha da kalıcı olmasını sağlamaktadır.

Sizde sistem nasıl işliyor?

Projemize katılan işletmelere 3 aşamalı program ile destek veriyoruz.

1. aşamada fikri mülkiyeti İzmir Model Fabrikaya ait olan “Verimlilik Teşhis Kılavuzu” ile işletmenin yalın olgunluk seviyesini analiz ederek, o işletmenin yönetimi ile yaşadıkları verimsizlik sorunları hakkında görüş alışverişinde bulunuyor ve yalınlaştırılarak iyileştirilecek model proses üzerinde mutabakat sağlıyoruz.

2. aşamada sağlanan bu mutabakat çerçevesinde yine kullanım ve satış hakkı İzmir Model Fabrika’da olan “Video Analiz Sistemi (VAS)” ile iyileştirilecek model proses için işletmenin sahasında çekimler yaparak mevcut durum tespiti yapıyoruz. İşletmeye özel bu çalışma sonrasında çalışanlara verilecek olan yalın üretim teknikleri eğitimini o işletmeye özel olarak VAS ile yapılan çekimlerdeki örnekler ile hazırlıyoruz. Burada amaç çalışanların eğitimlerini mükemmel fabrikalardan verilen klasik örneklerin yerine bizzat kendi işletmelerindeki örnekler ile gerçekleştirmek. Bu sınıf eğitimini İzmir Model Fabrikanın gerçek üretim sahasında deneyimsel atölye uygulama eğitimi ile tamamlıyoruz. Bu aşamada yalın üretim teknikleri ile “mevcut ve hedeflenen” senaryoları kurgulayarak işletmelerinde iyileştirmeye açık alanları tespit etmelerini sağlıyoruz.

3.aşamada ise İzmir Model Fabrika danışmanları, eğitim alanlar ile işletmelerdeki iyileştirilecek model proses üzerinde çalışmaya başlıyor. İşletmenin operasyon sahasında gerçekleştirilen bu çalışma sonrasında elde edilen somut kazanımları firma üst yönetimine raporluyoruz.

3. aşamanın sonunda yalın üretim tekniklerinin işletme içerisinde içselleştirilmesine, yaygınlaştırılmasına yönelik “Lider Gelişimi ve 10 Adım Kaizen” vb. çalışmalara başlıyoruz. 14-16 hafta süren bu 3 aşama sonrasında İzmir Model Fabrika olarak “Balık vermeyip, balık tutmayı öğretmeyi hedefleyen” yaklaşımı benimsemekteyiz. İşletmelerde yalın süreçlerin yaşam tarzı olarak benimsenerek dijital dönüşüme hazırlık için çalışmaların 1,5-2 yıl boyunca daha düşük yoğunlukta tarafımızdan saha mentörlüğü şeklinde sürdürülmesi gerektiğine de inanıyoruz.

Model Fabrika’nın müşteri portföyü nasıl? Hizmet alanınızdan biraz bahseder misiniz?

Yalın dönüşümün odağında; müşteri talebinden teslimata kadar olan tüm süreçlerde müşteri memnuniyeti vardır. Dolayısıyla üretim veya hizmet sektörü ayırt etmeksizin her sektörden firmaya hizmet vermekteyiz. Coğrafi olarak da bir sınır belirlemedik. Bizim ilk hedefimiz; İzmir ve Ege Bölgesi’ndeki şirketlere hizmet vermektir. Ayrıca öğrenilmiş dersler kapsamında diğer model fabrikalara da hizmet vermek isteriz.

Peki, eğitimler nasıl veriyor?

Operasyonel verimliliği artırmak için; Yalın Düşünce ve Yalın Üretim, 5S, Kaizen, TPM, Hat Dengeleme, SMED gibi 20 farklı başlıkta Yalın Üretim Teknikleri eğitimlerimiz bulunmaktadır. Bunlarla beraber Endüstri 4.0’a yönelik; Kurumsal Kaynak Planlama, Üretim Yönetim Sistemi, Artırılmış Gerçeklik, Nesnelerin İnterneti, Büyük Veri, Siber Güvenlik, Robot Teknolojileri gibi eğitim müfredatımızda yaklaşık 7 farklı başlık olması planlanmaktadır.

Endüstri 4.0 dediniz. Sizce Türkiye Endüstri 4.0 dönüşümünün şu anda neresinde? Sanayimiz bu dönüşüm için hazır mı? Yürütülen çalışmaları nasıl değerlendiriyorsunuz?

Henüz 2. ve 3. Sanayi Devrimi arasında bir evrede bulunan ülkemizin 10-15 yıl içinde tamamen Endüstri 4.0’a geçişi planlanmaktadır. Bu noktada geçişin gerektirdiği atılımlar konusunda ivedilikle yol kat edilmelidir. Türkiye’nin global pazardaki payını arttırabilmesi için gelişen teknolojiyi yakalayıp rekabet edebilecek seviyeye gelmesi gerekir. Bu yüzden tüm sanayicilerimiz yenilikleri daha hızlı takip etmeli ve hepimiz daha çok çalışmalıyız. İzmir Model Fabrika dijital dönüşüm altyapısı ile bu alanda sanayicimize güç vermeyi amaçlamaktadır.

Pandemi süreciyle birlikte dijital dönüşüm tüm dünyada hız kazandı. Bu süreci nasıl değerlendiriyorsunuz?

Dijital dönüşüm, son yıllarda iş dünyasının en öncelikli konularından biriydi. Geçirdiğimiz şu süreçte Kovid- 19’un etkisiyle, dijital dönüşüm, tüm sektörlerin ve işletmelerin hayatta kalmaları ve işlerini sürdürmeleri adına ne kadar önemli olduğunu çarpıcı bir biçimde ortaya koydu. Artık, herkesin farkında olması gereken bir şey var ki dijital teknolojilere adapte olmayıp, dijital dönüşüm stratejilerini doğru bir şekilde uygulayamayan ya da uygulamada geciken şirketler zorluk yaşayacaklar. Süreçleri mükemmelleştirmeden otomasyona yönelik yapılacak bir çalışmanın mevcut israfları da bu süreçlere taşıyacağı aşikardır. Model fabrikamız yalın üretim teknikleriyle süreçleri mükemmelleştirerek tüm israflardan arındırılmış süreçler ile dijital dönüşüm altyapısına destek vermeyi amaçlamaktadır. Böylelikle gerçek dijital dönüşüm sağlanacaktır.

Son olarak bugüne kadar sizden hizmet alan katılımcıların geri dönüşleri nasıl oldu, yaptığınız işin karşılığını aldığınıza ve doğru/ faydalı bir iş yaptığınıza inanıyor musunuz?

Biz sanayicilerimizin sorunlarını çözmeye odaklandık. Yalın üretim teknikleri ile firmaları donatarak bu teknikler ile israftan tümüyle arınmış işletmelerde Endüstri 4.0’ı gerçekleştirmeyi hedefliyoruz. Katılımcılarımızdan, teorikte anlatılanların uygulama ile desteklendiğinde çok daha iyi öğrenildiği, ekip çalışmasını teşvik ederek kalıcı davranış değişikliği sağlamaya katkı verdiği yönde dönüşler aldık. Eğitim sonunda herkes memnun bir şekilde yüzü gülerek ayrılıyor ve bu bizi de çok mutlu ediyor. Bir fabrikamızı bile üretim anlamında iyileştirmenin ülkemize sağlanan bir katkı olduğuna inanıyoruz. Sanayicilerimizin Endüstri 4.0 yolunda bizlerle gerçekleştireceği bu verimlilik hedefli yolculuk sonunda hayallerindeki firma düzeyine erişerek hep birlikte mutlu olmayı istiyoruz.

Yönetim Kurulu Üyesi Cemal Elmasoğlu:

Üniversite-sanayi iş birliği çerçevesinde baktığımızda sanayide yapısal dönüşüm ve dijital dönüşüm hedeflerine ulaşılmasında Model Fabrikanın ve İzmir Ekonomi Üniversitesi’nin rolü ne olacak? Model Fabrika, bir taraftan yalın üretim süreçleriyle birlikte kalite ve verimlilik artışı sağlarken, diğer taraftan ise firmaların dijitalleşmelerine yol gösterecektir. Deneyimsel öğrenme teknikleri kullanılarak teori ve pratiği bir araya getirecek Model Fabrikada; özellikle KOBİ’lerin dijital üretime geçişleri hızlandırılacaktır.

Model fabrikadaki uygulamalı eğitimler ile firmaların yalın üretim tekniklerini dijitalleşme ile birleştirmesi sonucunda yapısal ve dijital dönüşümü sağlamalarının yolu açılacaktır.

Elbette bunun için öncelikle sanayicinin üretim verimliliği ve dijitalleşme ile ilgili seviyesini tespit etmeye ve ardından sanayicinin beklentisini almaya ihtiyaç var. Bunlar bilinmeyen hususlar değil ama yine de önce sonra durumlarını ortaya koymak için ayrıca çalışılması gereken konular. Bunlarla ilgili hem Bakanlığın hem Model Fabrika’nın hem de akademisyenlerimizin mevcut ve süregelen çalışmaları var.

Yönetim Kurulu Başkanı Halil İbrahim Gökçüoğlu:

Model Fabrika’dan uzun vadede beklentiler-vizyon nedir? Dönüşümü ve dijitalleşmeyi yakalayamayan ülkeler gücünü yitirecek ve dünyada yeni aktörlerin doğmasına yol açacak. Dönüşüm indekslerimiz oldukça düşük seviyede. Uzun vadede hedefimizin, on birinci kalkınma planımıza paralel olarak dünya ölçeğinde dönüşüm indekslerimizi üst seviyelere çıkartmak olmalı.

Model Fabrika firmalarımıza rol model olacak bir merkez olacaktır. Sadece imalat sektörüne değil, hizmet sektörü de dahil olmak üzere iş dünyasında verimlilik ve dijitalleşme üzerine ne tür uygulamalar varsa öğretecek ve bunları İzmir sanayisinin bilgi havuzuna sunacağına inanıyoruz. İzmir Ekonomi Üniversitesi akademisyenleri başta olmak üzere ilimizdeki tüm üniversiteler ile iş birliği halinde çalışıp, tüm çalışmalarımızı daha nitelikli bilgiye evireceğimizi düşünüyoruz. Bu itibarla, Model Fabrikalar bölgesinde söz konusu alanlarda önemli bir paylaşım platformu olacaktır. Şimdiden şunu söyleyebiliriz biz model fabrikanın kısa vade planları ile, orta ve uzun dönemli hedef ve stratejilerini de hazırlıyoruz. Mevcudumuzda çok yetkin bir eğitici portföyü ve her konuda destek alabileceğimiz 9 üniversitemiz var.

Başkan Tugay, gençlerin sesine kulak verdi: İzmir kent kimliğini gençlerle şekillendirecek

Anı Özel : Kemal Zorlu

Schengen Vizesine Dair Yasal Düzenlemeler ve Güncel Sorunlara İlişkin Değerlendirmeler

Hami Özer ile çocukları Asuman ve Hayati Özer, bu sayıda KUŞAKTAN KUŞAĞA köşemizin konuğu oldular

İkinci Yüzyılda Ekoloji ve Ekonomi Arasında Uyum Zamanı

“SANAYİNİN VERİMLİLİK DOKTORUYUZ”

5 Soru 5 Cevap

“Değişim bizimle başlar”

ART Labs, ‘AR’ ile çevrimiçi alışveriş deneyimini üst seviyeye taşıyor

Başkan Tugay, gençlerin sesine kulak verdi: İzmir kent kimliğini gençlerle şekillendirecek

Paris 1924

“Geleceğe Miras: Atatürk İlke ve İnkılaplarıyla Aydınlanan Genç İş İnsanının Bakışı”

Sanatın önemi benimsendiğinde toplumun bakış açısı değişecek

SON YAZILAR

Başkan Tugay, gençlerin sesine kulak verdi: İzmir kent kimliğini gençlerle şekillendirecek

Paris 1924

“Geleceğe Miras: Atatürk İlke ve İnkılaplarıyla Aydınlanan Genç İş İnsanının Bakışı”

“SANAYİNİN VERİMLİLİK DOKTORUYUZ”

Yönetim Kurulu Üyesi Cemal Elmasoğlu:

Yönetim Kurulu Başkanı Halil İbrahim Gökçüoğlu:

İlgili Yazılar

Güncel Kalın!