Türkiye’nin en kapsamlı deprem araştırmaları ve risk azaltma projelerini başlatan İzmir Büyükşehir Belediyesi, fayların incelendiği depremsellik ve yapı envanteri çalışmalarıyla beraber zemin araştırmasını da sürdürüyor.
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin kentin olası afetlerden en az hasarla etkilenmesi ve güvenli yapılaşmaya uygun alanların belirlenmesi için başlattığı deprem araştırmaları ve risk azaltma projeleri sürüyor. Karada ve denizde fayların incelendiği depremsellik araştırması ve yapı envanteri çalışması sürerken, Bornova’dan başlatılan zemin araştırması da hızla devam ediyor.
Başkan Tunç Soyer, Bornova Ovası ve çevresinin zemin özelliklerini belirlemek için çalışmalar yürüttüklerini belirterek “Çalışmalar, bu şehrin gelecek yapılanmasının yanı sıra Türkiye’ye ışık tutacak sonuçlar ortaya çıkaracak. Tüm bu çalışmaların sonunda Türkiye’ye örnek bir uygulama, bir model çıkacak.
Burada yaklaşık 300 metreye inen bir sondaj yapılıyor. Bu sondajlar sıvılaşmanın, depremin nasıl etkiler yarattığını ve bölge açısından nasıl sonuçlar oluşturacağını anlamamızı sağlayacak. Böylece şehir planlaması
için çok değerli bilgilere erişmiş olacağız. Böylece nasıl bir yapılaşma ile kent inşa edilebilir, nerelerde yapılaşmaya devam edilebilir, nerelerden kaçınmak lazım, bunlar bilimsel verilere dayalı olarak belirlenecek” dedi.
“TÜRKİYE’DE YAPILAN İLK ÇALIŞMA”
ODTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü
Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tamer Topal da “Proje kapsamında yüzlerce, binlerce örnek alınıyor. Bunlar deneye tabi tutuluyor. Kuyuların içerisinde de deney yapılıyor. Çıkan örnekler detaylı olarak tanımlanıyor. Bornova basenini çok detaylı çalışıyoruz. Bir deprem olduğunda bu basenin farklı kesimleri nasıl davranır, bunu detaylı şekilde inceliyoruz. Bu, Türkiye’de yapılan ilk çalışma olacak” dedi.
“İZMİR BİRÇOK DOĞAL AFETE DİRENÇLİ HALE GELECEK”
Proje koordinatörü ODTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Erdin Bozkurt ise “Projenin içerisinde 10 tane iş paketi var. Depremi her yönü ile ele alan, örnek teşkil eden bir
proje. Bornova çanağı olarak bilinen bu alanda zeminin bir deprem esnasında nasıl davranacağı çok önemli. 6 Şubat depreminde yaşanan örneklerden de yola çıktığımızda zeminin özelliklerinin ve onun üzerindeki yapı stokunun ne kadar önemli olduğunu, depremin neden bir felakete, afete dönüştüğünü öğrendik. İzmir’in sadece depreme değil doğa kökenli diğer afetlere de dirençli hale gelebilmesi için yapılan bu çalışma çok kıymetli. Öncelikle akıl ve bilimle yola çıktık. Yine akıl ve bilimle yolumuza devam ediyoruz” diye konuştu.
“TÜRKİYE’NİN GENELİNDE ARTIRILMALI”
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Öğretim Üyesi Jeofizik Mühendisi Prof. Dr. Aydın Büyüksaraç da Bornova’da zemin koşullarının oldukça kötü olduğunu belirterek, “Türkiye’de deprem yönetmelikleri oldukça gelişmiş. Fakat bu yönetmeliklerin tamamı şehrin ya
da yerleşim yerlerinin ilk 30 metresini tanımlıyor. Oysa havza bazlı yerleşimlerde daha derine doğru inilmesi gerekiyor. Bu çalışmanın temeli veya en önemli özelliği havzanın bir bütün olarak ele alınmasına dayanıyor. 200 metrekarelik alanlar içerisinde yoğun, sismik, mikrogravite ölçümleri yapılıyor. Her birinde sondaj yapılıyor. Böylece havzayı bir bütün olarak ele alıp modellemesini gerçekleştireceğiz.
Çünkü deprem derin kökenli bir etkidir ve ilk 30 metreden, özellikle gevşek zeminlerde elde edilen sonuçlar, havzayı temsil etmez. Bu tür çalışmaların Türkiye’nin genelinde artırılması gerekiyor. Örnek olacak nitelikte bir çalışma. Muhtemelen bundan sonraki yönetmeliklere de havza bazlı çalışmalar şeklinde yansıyacak. İzmir’in bu konuda öncülük yapması son derece önemli” dedi.
KENT MERKEZİ 4 ETAP HALİNDE BİTİRİLECEK
Zemin araştırması kapsamında Bornova’da şu ana kadar 10 jeoteknik amaçlı derin sondaj kuyusu açıldı. 7 ayrı bölgede daha benzeri amaçlı sondaj kuyusu açılması planlanıyor. Çalışmalar tamamlandığında ilçedeki her türlü afet tehlike ve riski göz önüne alınarak yerleşime uygunluğu değerlendirilecek.
Proje kapsamında Bornova Baseni olarak tariflenen Bayraklı, Bornova ve Konak sınırları içerisinde toplam 12 bin hektarlık alanda mikro bölgeleme etüt çalışması tamamlanacak. Kent merkezi 4 etap halinde bitirilecek. Bornova Baseninin ardından Karşıyaka-Çiğli, Balçova-Narlıdere-Güzelbahçe ve Karabağlar-Buca–Gaziemir’de mikro bölgeleme etütlerin yapılması planlanıyor.