TURMEPA/DenizTemiz Derneği İzmir Şube Başkanı ve İMEAK Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi Başkanı Yusuf Öztürk: Deniz Temiz Derneği-TURMEPA gibi derneklerin yapması gereken; pandemi ile birlikte belli bir noktaya gelmiş farkındalığın daha da artmasını sağlayacak tedbirleri almaktır
Ege Bölgesi’nin dış ticaretinin yüzde 50’si İzmir’den yapılıyor. Aliağa ihracatta önemli bir üs durumda. Dış ticareti deniz yoluyla yapıyoruz. Denize saygı duymalıyız. Ekmeğimizi oradan kazanıyoruz. Denize sadece denizcilik şirketlerinin değil bütün şirketlerin sahip çıkmasını bekliyoruz.
Deniz Temiz Derneği-TURMEPA, ülkemiz kıyı ve denizlerinin korunmasını ulusal bir öncelik haline getirmek ve gelecek nesillere temiz denizlerin kucakladığı yaşanabilir bir Türkiye bırakmayı amaçlıyor. 1994 yılında Rahmi Koç’un kurucu başkanlığında, Deniz Ticaret Odası ve bir avuç deniz sevdalısıyla birlikte başlatılmış bir sivil toplum hareketi olan Deniz Temiz Derneği- TURMEPA, İzmir’de ise Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi bünyesinde 2006 yılından beri faaliyetlerini aralıksız sürdürüyor.
“Deniz temizliği için kaldığımız yerden koşarak devam ediyoruz” diyen TURMEPA/DenizTemiz Derneği İzmir Şube Başkanı ve İMEAK Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi Başkanı aynı zamanda EGİAD Fahri Üyesi olan Yusuf Öztürk ile YARIN Dergisi için 2022 yılı çalışma programları, deniz temizliği konusunda Türkiye’de yapılması gerekenler ve hedefler üzerine konuştuk.
Deniz Temiz Derneği- TURMEPA olarak İzmir’deki çalışmalarınız hakkında bilgi verir misiniz?
Tüm dünyada ve Türkiye’de 2019 yılı sonundan itibaren pandemi süreci yaşanıyor. Bu süreç dünyada turizm, ulaştırma ve lojistik başta olmak üzere her şeyi etkiledi ve etkilemeye devam ediyor.
Pandemi döneminde fiili deniz temizliği faaliyetlerini yapma imkânımız sınırlı oldu. Bu yıl faaliyetlerin çok daha etkin şekilde yapılması için etkin bir çalışma takvimi oluşturuyoruz. Yeni arkadaşlarımız ekibimize katıldı. Bu arkadaşlarımızı sivil toplum hareketleri içinde olan ve buna gönül verecek olan insanlardan seçmeye çalışıyoruz. DenizTemiz Derneği -TURMEPA gibi sivil toplum örgütlerinin başarılı, yetiştirilmiş ekiplerle olduğunu düşünüyoruz. O insanların daha küçük yaştaki çocuk ve gençlerimize eğitim verecek seviyede olması gerekiyor. Severek yapmalı ki gönülden olmalı ki çocuklarımızı ikna edebilsin.
Geçtiğimiz yıl ve bu sene başında Goodsted’i birçok kullanıcı ile buluşturma imkanı bulduk. Bunun sonucunda platformun kullanıcı deneyimi açısından geliştirmelere devam ettik ve sunduğumuz servisi nasıl en iyi şekilde konumlandırabileceğimizi araştırdık.
Öncelik, bilinçlendirme çalışmasıdır. Ağaç yaşken eğilir. Küçük yaştaki çocuklarımızın deniz temizliği konusundaki farkındalığını arttırmamız gerekiyor. Bunu da onların dilinde yapıyoruz. Bunun için iyi bir eğitimci de olmanız gerekiyor. Ekip arkadaşlarımız tiyatro oyunları ile küçük skeçlerle anlatım yapıyorlar.
Örneğin geçtiğimiz yıllarda çocuklara deniz temizliğini anlatan balık Alipot karakteriniz vardı. Okullarda bu karakter üzerinden anlatımlar yapıyordunuz. Alipot hala var. Tekrar sahnelere döneceği zamanı bekliyoruz. Bilinçlendirme çalışmalarına kaldığımız yerden koşarak devam etmek; 2022 yılındaki önceliğimiz arasında yer alıyor. Aslında pandemi sürecinin öğretileri de oldu.
Deniz temizliği özelinde neleri öğretti?
Denizlerimizin ne kadar önemli olduğunu insanlarımız anladı. Tatil yapmak isteyenler kalabalık yerlerde değil insanların az olduğu yerlerde yani izole ortamlarda olmayı tercih etti. Tekne satışları arttı. Kitle turizminin dışında yeni turizm hareketleri keşfedildi. Bu dönemde denizi temiz tutmamız gerektiğini anladık. Deniz, pandemide kaçış noktamız oldu. Aldığımız her iki nefesten birisini denize borçluyuz. Denizleri temiz tutmak için çaba harcamaya başladık. Ne zaman pandemi söz konusu oldu, insanlar doğanın farkına vardı.
İnsanın doğası gereği; normalleşme ile birlikte bazı şeyleri unutma eğilimi de var. Bunun önüne geçmek için ne yapılmalı?
İşte TURMEPA gibi derneklerin ve çevre ile ilgili sivil toplum kuruluşlarının yapması gereken hazır bu noktaya gelmiş bir farkındalık varken bunun artmasını sağlayacak tedbirler almaktır. TURMEPA olarak 2022 yılında yapmamız gereken, bu farkındalığı güçlendirerek devam ettirmektir. Okullardaki bilinçlendirme ve sahillerde deniz altı temizliğini arttırmamız gerekiyor.
Seferihisar, Çeşme ve Foça gibi yerlerdeki atıkların toplanması için teknelerden sintine sularını topluyoruz. Yeterli mi? Değil. Arkas bu konuda bize çok büyük destekçi ve bu vesile ile teşekkür etmek istiyorum. Çeşme’deki teknemiz Arkas’ın desteği ile hizmet veriyor. Bütün yıl tur tekneleri ve özel yatların talepleri doğrultusunda atıkları topluyor.
Kurumların verdiği destekler elinizi güçlendiren bir unsur. Bu konuda farkındalığı arttırmak için bir mesaj vermek ister misiniz?
Bütün kurumların bu konuda destek olmasını önemsiyoruz. İzmir sanayicisi ihracatçısı ve iş dünyası, denizin bir medeniyet olduğunun farkında.
Bu bilinç için denizci olmaya gerek yok. Bütün iş dünyası destek olmalı. Ege Bölgesi’nin dış ticaretinin yüzde 50’si İzmir’den yapılıyor. Aliağa ihracatta önemli bir üs durumda. Dış ticareti deniz yoluyla yapıyoruz. Denize saygı duymalıyız. Ekmeğimizi oradan kazanıyoruz. Denize sadece denizcilik şirketlerinin değil bütün şirketlerin sahip çıkmasını bekliyoruz. İzmir Büyükşehir Belediyesi bu konuda etkin çalışmalar yapıyor. Bu çalışmalar çok kıymetlidir. Körfez temizliği için çalışmalarına sonuna kadar destek veriyoruz.
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanımız İzmir Körfezi’nde yüzmek için hedef belirledi. Bu hedefini gerçekleştirirken ben de onunla beraber körfezde yüzmeyi istiyorum. Her geçen gün bu hedefe yaklaşıyoruz. Körfezin su altı yaşamına yönelik çekilen fotoğraflar bu hedefe yaklaştığımızı gösteriyor. Bunlar birden olmadı. İnsanlarda artık bilinçleniyor. Artık çöpünü gerektiğinde çantasına koyup evine kadar götürüyor. Deniz süpürgeleri her gün çalışıyor.
Bu tarz farkındalık çalışmalarında her sene bir tema belirleniyor. Örneğin; bir sene çocuklar, bir sene üniversite öğrencileri ile ortak etkinlik çalışmaları yürütülür. Sizin bu yıl ki çalışma planınızda tema ve öncelikler neler?
Olmazsa olmazımız; ilköğretimdeki çocuklarımız ile sürekli bir şekilde eğitim çalışmalarını gerçekleştirmek. Bu konuda Milli Eğitim Bakanlığı ile ortak faaliyetler yürütüyoruz. Bazı okulların kulüpleri ile iş birliği yapıyoruz. Bunu bırakmayacağız. Bu sene ayrıca üniversite öğrencilerimiz ile gönüllü sayımızı arttırmamız gerekiyor.
Eğitimcilerin eğitimini de yapmaya gayret ediyoruz. Bu şekilde daha çok insana ulaşabiliriz. Bilinçlendirme için belediyelerle birlikte kıyı temizliği ve deniz temizliği çalışmalarını yapmaya devam edeceğiz.
Pandemi öncesi Dünya Çevre Günü’nde İzmir’de 5 ayrı noktada aynı anda temizlik çalışması yaptık. Bütün bunlar aslında İzmirliler ile birlikte yaptığımız çalışmalar idi. Neden İzmirli halkın geneli için bilinçlendirme yapılmasın? Burada etkinlikler yapılırken, herkes bir araya geliyor. İnsanlar bu temizlik etkinliklerine çocuklarıyla birlikte geliyor. Okullardaki bu algının eş güdümlü olarak tüm halkın beraberce kirlettiğini temizlemesini sağlanmalı. Çünkü en kolay temizlik kirletmemektir. Bu algıyı yarattığımız sürece sıkıntı çözülecek.
Farkındalık projelerinde toplumda ağırlığı olan sanatçı- sporcu-eğitmen gibi popüler isimlerin önemli gücü var. Siz bu yılki çalışmalarda bu tarz isimlerle çalışmayı düşünüyor musunuz?
Milli sörfçü Çağla Kubat bize her zaman destek oldu. Kendisi gerçekten bir rol model… Milli kitesörfçü Bilge Öztürk aynı şekilde her faaliyetimize gönüllü olarak her koşulda destek verdi. Merkezimiz İstanbul’da ve bu tarz faaliyetleri yapıyor. DenizTemiz Derneği/TURMEPA İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Üyemiz olan Emre Erdoğan önemli bir sporcumuz. Dünyanın en zorlu ve tehlikeli yedi denizinde yüzdü. Emre’nin bize vereceği desteğin daha fazla olacağına inanıyoruz. Deniz için çalışan birisi. Ondan feyz alıyoruz ve birlikte faaliyet yapacağız. 2022 yılında pilot bölge olarak güney sahillerinde akıllı şamandıra sistemi devreye girecek. Deniz Ticaret Odası, Deniz Temiz Derneği-TURMEPA ve Koç Holding olarak ortaklaşa yürüttüğümüz bir projemiz devreye girecek.
DENİZ TEMİZLİĞİ İÇİN AKILLI ŞAMANDIRA PROJESİ
“2022 yılında pilot bölge olarak güney sahillerinde akıllı şamandıra sistemi devreye girecek. Deniz Ticaret Odası, Deniz Temiz Derneği- TURMEPA ve Koç Holding ortaklaşa yürütüyoruz. Teknelerin bütün hareketlerini takip edecek. Ne zaman bağladınız veya koydan ayrıldınız bu hareketlerin takibi olacak. İkincisi de tekneler koylarda iken kayalara ya da ağaçlara bağlanır. Bu kayalara ve ağaçlara zarar verir. Onun için güneydeki birçok noktada ağaca bağlamak yasaktır. Bir anlamda akıllı seyir defteri gibi düşünebiliriz. Yatların denizden daha fazla faydalanması esas olacak. Böylece koylarda kirliliğin önüne geçecek. Bir teknenin 10 gün o koyda kalması halinde kirli suyunu olduğu yere basıyor. Bütün bunların önüne geçecek akıllı sistem gerçekleşti. Ege Bölgesi’nde, Çeşme pilot bölge olacak. Çeşme’de tekneler koylarda 48 saat üzeri bağlama yapamıyor. Unutulmaması gereken bir konuda deniz kirliliğinin yüzde 90’ı kara kaynaklıdır. Rehabilite edilmeyen arıtma sisteminin tam çalıştırılmaması denize kirlilik getiriyor. Bunların öncüne geçilebilir. Bunlar hep bilinç ile ilgilidir.
Bir sonraki kuşaklara bizim aldığımız kaliteden daha kaliteli ve temiz bir deniz bırakmamız gerekiyor. Denizi kirleten deniz taşıtlarına yüksek cezalar kesiliyor. Sanayi kesiminde de aynı hassasiyetle kontroller yapılmalı. Atıkları evde ayırıp belediyeye teslim etmemiz gerekiyor. Bunun için yerel yönetimlerin desteği artmalı. Geri dönüşüm ve atık toplama konusunda daha etkin çalışmalar yapılması gerekiyor. Bu bile deniz temizliği ile alakalı bir başlık.
İŞ DÜNYASINA ÇAĞRI: BİZE DENİZ TEMİZLİĞİ İLE İLGİLİ PROJELERLE GELİN!
“Biz herkes ile iş birliğine açığız. 2022 yılında şirketlerin, STK’ların, meslek kuruluşlarının sosyal proje olarak deniz temizliği ve denizcilikle ilgili faaliyetleri seçmesini rica ediyorum. Biz projelerin hepsinde destek olmaya hazırız. Bunların hepsinde gönüllü olarak şahsım da dahil olmak üzere TURMEPA olarak görev almaya hazırız. Bize daha fazla sosyal proje ile gelsinler, biz o zaman çok mutlu olacağız. Herkes bize deniz temizliği ile proje ile gelsin. Onlara omuz vermeye destek vermeye hazırız.”