“AMACIMIZ KADINLARA İSTİHDAM VE GELİR SAĞLAMAK”
S.S. Salihli Kadın Girişimi ve İşletme Kooperatifi, Zafer Kalkınma Ajansı ile gerçekleştirdiği ortak projesi ile dikkat çekiyor. Proje çerçevesinde kooperatifin yörede yetişen ürünleri değerlendirebileceği profesyonel mutfak, pandemi nedeniyle biraz gecikmeli olsa da kurulma aşamasında. Kooperatif Başkanı Yasemin Ademoğlu, bu mutfakta yöre kadınları tarafından iyi tarım teknikleri ile yetiştirilmiş doğal sebze ve meyveler kullanılarak, lokum, reçel, marmelat, sağlıklı atıştırmalıklar, unlu mamuller, tarhana ve sebze sosları gibi gıda ürünlerinin üretileceğini kaydetti. Bunların ön çalışmaları ve üretim denemelerine başlandığını, başarılı sonuçlar alındığını ifade eden Ademoğlu, “Bölgemizde yetişen lavanta ve hayıt bitkilerinin yağ ve hidrosolleri kullanılarak, çok kaliteli ve cilt dostu sabun üretimine de geçildi. Sabun üretiminde bu değerli yağ ve hidrosollerin yanı sıra yine bölgemizin kaliteli zeytinyağı da kullanılıyor. Ürünlerimizin hem ilçemizi ziyarete gelen yerli ve yabancı turistlere, hem de internet üzerinden yurtiçi ve dışı satışına kooperatif merkezimizden, Instagram hesabımızdan, yöresel market zincirleri ve butik oteller üzerinden yapılıyor. Zafer Kalkınma Ajansı, Salihli Belediyesi ve Salihli Kaymakamlığı’yla projelendirdiğimiz ‘Deneyimleme Atölyesi’ projesi ise onay aşamasında. Bu proje ile alternatif turizm kapsamında ilçemize gelecek yerli ve yabancı ziyaretçiler ve yöre halkımızın etkin katılım sağlayabilecekleri, ilçemize ait zanaat, halk sanatları ve gastronomi deneyimleme atölyeleri kurulması hedeflendi. Gastronomi mutfağı, deri, keçe, Gökeyüp çömleği yapımı, ritim ve yöresel danslar atölyesi bunlardan bazıları olacak” diye konuştu. Gaziantep’te 7 kadın, İpekyolu Kalkınma Ajansı’nın desteğiyle kurulan Tarım Okulu’na gitti. Burada aldıkları eğitimin ardından Ezogelin Kooperatifi’ni kuran kadınlar, üretim yapmaya başlayarak adeta hayata yeniden tutundu. Şimdilerde 7 Ezo Gelin, tarımsal kalkınma için örnek bir model olan kooperatiflerinde dondurarak kurutma yöntemiyle ürettikleri sebzeleri ihraç etmeye hazırlanıyor.
“KUŞAKK MARKASIYLA PAZARDAYIZ”
Kuşadası Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatif i (KUŞAKK) Başkanı Şerife Atınç, bu konuda yaptıkları çalışmaları şöyle anlattı: “Kuşakk, ürettiği ürünleri pazarlama olanağına sahip olmayan kadınları bir araya getirerek istihdam olanağı oluşturmayı, Kuşadası’na has el sanatlarını geliştirmeyi, üretilecek özgün turistik ve hediyelik yöresel ürünlerle ilçenin tanıtımına katkı sağlamayı hedefliyor. Öncelikli Kuşadası’nın tarihi evlerinde bulunan çatı kuşları desenleri kullanılarak taş baskı tekniğiyle şal, el örgüsü ve kumaş çanta, alışveriş filesi, seramik, çeşitli tekstil ürünleri üretip satışını yapıyoruz. 25 Aralık 2017’de kurulan kooperatifimiz 105 ortaklı. Güney Ege Kalkınma Ajansı’nın (GEKA) desteğiyle kurduğumuz atölyede gruplara bölünen üretim ekiplerimiz dönüşümlü olarak atölyeyi kullanıyorlar. Ürünlerimiz Kuşakk markası altında pazarda yer alıyor. Geka’dan destek gördüğümüz ‘Kuşakk’tan Kuşağa’ projemizle Yaşar Üniversitesi Graf ik Tasarım Bölümü’yle markalaşma çalışması yapılarak yeni bir kimlik tasarlandı.”
“YEMEDİĞİMİZİ YEDİRMEYECEĞİZ”
Soma Emekçi Kadınlar Kooperatifi, işsiz kalan madencilerin eşleri ve çalışmak zorunda olan annelerin kurduğu bir kooperatif. Soma Emekçi Kadınlar Kooperatifi Başkanı Aysun Gökçe, çalışmaları hakkında şu bilgileri verdi:
“Soma’nın emekçi kadınları olarak, kooperatifimiz aracılığıyla yerli tohum, ekolojik tarımla üretilen sebzelerden sof ralara güvenli doğal ürünler sunuyoruz. 2014’te iktisadi işletme olarak kurduğumuz, daha sonra 2017’de kooperatifleşme sürecini tamamladığımız Soma Emekçi Kadınlar Kooperatif i, geleneksel yöntemlerle ‘iyi gıda’ üretimi yapıyor. ‘Yemediğimizi yedirmeyeceğiz’ ilkesiyle yola çıktık. Kendi tesisimiz var. Üretim yerimizde denetimler yapılıyor. Hammaddeyi Balıkesir ve Manisa Salihli’den alıyoruz. Kadın üreticilerden ürün almayı tercih ediyoruz. Ürün aldığımız tarlaların toprak analizleri yapılıyor. Gıda dışında talebe göre hediyelik eşya da yapıyoruz. Etiketlerde Soma Emekçi Kadınlar tarafından üretilmiştir yazıyor. 13 üyeli bir kooperatifiz. 19 öğrenciye burs veriyoruz.”
ALAŞEHİRLİ KADINLARDAN SALAMURA TESİSİ
Geçen yıl Eylül’de faaliyete başlayan S.S. Alaşehir Kadın Girişimi ve Üretme İşletme Kooperatif i de Ticaret Bakanlığı’nın hibe destek programına başvurdu. Kuru üzüm ve salamura yaprak üretimlerini geliştirip yöresel lezzetleri daha çok kişiye ulaştırmayı hedeflediklerini belirten Kooperatif Başkanı Selen Öküzcüoğlu, “Salamura tesisi kurmak için Ticaret Bakanlığı’nın hibe destek programına başvurduk. Başvurumuz kabul edilirse yaprak salamuramızı daha çok kişiye ulaştıracağız. ‘Kendi yemediğimizi size yedirmeyeceğiz’ ilkesi ile yaptığımız üretimde bu yıl 2 ile 2,5 ton arasında kuru üzümü ve yaprağı tüketiciyle buluşturmaya hedefledik” dedi.
HAYALİMİZ GERÇEĞE DÖNECEK
Yakaören Gönülden Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi Başkanı Nermin Sinop, “Şu anda gıda alanında üretim yapıyoruz. Isparta Milas mesireliğinde gözleme, katmer ve kumda kahve satıyoruz. Henüz üretim atölyemiz yok. Reçellerimizi ve kurutulmuş meyveleri aramızda belirlemiş olduğumuz bir kişinin evinde yapıyoruz. Kooperatifimiz yedi ortaklı. Köyümüzden gönüllü yardıma gelen kadınlar da oluyor. Marka ismimiz Gönülden Kadın Kooperatifi. Satış yerimiz Milas mesireliğinde fakat reçel ya da diğer ürünlerimizi sosyal medya hesaplarından sipariş üzerine satıyoruz. İnstagram ya da Facebook’tan bizimle iletişime geçilebilir. Çalıştığımız alana bir kahvaltı salonu hayalimiz var. Proje olarak ticaret odasına sunduk. Onaylandı ve hibe desteği aldık. Hayalimiz gerçeğe dönecek” dedi.
13 İLÇEDEKİ KADINLAR SÜS BİTKİSİ VE ZAKKUM ÜRETİYOR
Süs bitkilerinden zakkuma, yöresel gıda üretiminden tekstile birçok alanda faaliyet gösteren S.S. Mersin Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi, projeleriyle dikkat çekiyor. Mersin’in 13 ilçesini de kapsayacak şekilde, işbirliği halinde kadınların ekonomik ve sosyal alandaki payını arttırmak amacıyla geçen yıl Kasım’da sekiz kurucu ortakla kurulan kooperatif, halen 10 ortak ile devam ediyor ve ilk Genel Kurulu’nu yapmasının ardından ortak alımlarını gerçekleştirmeyi hedefliyor.Kooperatif Başkanı Meral Seçer, kurdukları kooperatifin faaliyet konularının ilçelerin özelliğine göre değiştiğini vurguladı. Süs bitkisi yetiştiriciliğinde kadınlara hem teorik eğitim hem de pratik alanda uygulamalar gösterildiğini belirten Seçer, buradaki temel amaçlarının ekonomik geliri olmayan ya da çok düşük olan kadınlara yeni bir iş alanı, ek gelir fırsatı yaratabilmek olduğunu söyledi. Bu kapsamda Mersin’i süsleyen süs bitkilerinin kadınlar tarafından yetiştirilmesi projesinin hayata geçirildiğini aktaran Seçer, “İlk etaba Toroslar ilçesinde 20 kadın üreticiyle başlanan projemiz başarıyla tamamlandı. Mersin Büyükşehir Belediyesi kadınların yetiştirdiği çiçeklerin alımını yaparak kooperatife destek oldu. Bu projenin başarılı olmasıyla, ikinci etabı Silifke ilçemizde başlatıldı. Bölgede oturan ve bahçecilikle uğraşan 20 kadınımız, zakkum üretimine başladı” dedi.
MORİNGALI MAKARNA ÜRETECEKLER
S.S. Moringantep Girișimci Kadınlar Üretim ve Kalkınma Kooperatifi de projeleriyle dikkat çekiyor. Kooperatif, Gaziantep Tarım ve Orman İl Müdürlüğü tarafından hazırlanan ve Tarım Orman Bakanlığı Eğitim ve Yayım Dairesi tarafından desteklenen “Kadın Çiftçilerle Mucize Bitki Moringa’nın Türkiye Tarımına ve Sanayisine Kazandırılması Projesi” sonrasında 2018 Ocak’ta kuruldu. Tarım ve Orman Müdürlüğü’nün koordinesinde, Gaziantep Üniversitesi Nurdağı Meslek Yüksek Okulu, Büyükşehir Belediyesi, Nurdağı Belediyesi, Nurdağı Ziraat Odası, Nurdağı Halk Eğitim Müdürlüğü, KADEM Gaziantep Temsilciliği, zaman zaman İŞKUR destekli, kamu, STK, üniversite ve sanayi işbirliğinde yürütülen, Türkiye’ye değer katmaya çalışan bir kooperatif modeli.
Kooperatif, öncelikli olarak “Mucize Ağaç” olarak bilinen ‘moringa oleifera’ yetiştiriciliği ve ürün çeşitlendirmesi konusunda faaliyet gösteriyor. Organik tarım arazisinde 25 dekar alanda yetiştiricilik yaptıklarını söyleyen Kooperatif Başkanı Sevgi Kütüz, “Moringa oleifera üretimi yapıp toptan ve perakende satışını gerçekleştiriyoruz. Moringa evinde daha çok hasattan sonraki yıkama, kurutma ve öğütme işlemlerini gerçekleştiriyoruz. İpekyolu Kalkınma Ajansı’ndan aldığımız ve Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ve Nurdağı Belediyesi’nin de katkı sağladığı projemizle, tanıtım ve satış ofisimiz, sallama çaylarımızı kendimizin yapabileceği bir işletmemiz olacak, şu an proje yürütülmekte ve yakın zamanda inşallah işletmemizi açacağız. Bunun yanında bu işletmemizde Moringalı yemekler de yapıp satmayı, düşünüyoruz. Öğütülmüş moringalarımızı çeşitli formlarda ambalajlayıp satışını gerçekleştiriyoruz. Stevialı moringa çayı üretiyoruz. Sanayi işbirliği sağladık, sedef, egzema ve mantar hastalıklarına karşı moringalı ve antibakteriyel sabun ile el ve ortam dezenfektanı ürettik. Şimdi Tarım ve Orman İl Müdürlüğü’nün GAP İdaresi’nden aldığı destekle moringalı taze ve kuru makarna üreteceğiz. Bu projeyi yine Büyükşehir Belediyesi ve Nurdağı Belediyesi desteklemekte” diye konuştu.
MARKASI “DEFNE DALI”
Hatay’ın Defne ilçesindeki Defne Kadın Kooperatifi 2010’da, Yeşilpınar Belde Belediyesi’nin tahsis ettiği parselde Sabancı Vakfı’nın finansal desteği ve KEDV’nin katkılarıyla kurulan tesiste, bir araya gelen kadınların üretimi ile faaliyete başladı. Kooperatifli kadınlar, organik zeytin, zeytinyağı, nar ekşisi, çökelek, reçel, turşu gibi yöresel gıdalar, elma, portakal, hurma gibi kurutulmuş meyveler, biber, domates salçaları, doğadan tıbbi aromatik bitkiler gibi ürünleri topluyor, üretiyor, işliyor ve pazarlıyor. Kooperatifin ürünleri Defne Belediyesi’nin patentini alarak kooperatifin kullanımına tahsis ettiği ‘Def ne Dalı’ markası ile pazarlanıyor.
Üretimin Hatay’ın Yayladağ İlçesine bağlı Turfanda Köyü’nde gerçekleştirildiğini söyleyen Def ne Kadın Kooperatif i Başkanı Nesrin Deli, ürünlerin organik ürün işleme belgesine sahip kendi tesislerinde işlendiğini, paketlendiğini ve pazara sunulduğunu belirtti.
Deli, “Kadınlarımız ürettikleri ürünleri kooperatifimize satarak, işletmemizde emekleri karşılığında aldıkları saatlik ücretle kendilerine ekonomik yarar sağlıyor. Aktif 36 kadın ortağımız var. Hatay’ın tüm ilçelerinde ürünlerini satın aldığımız, bağlantılı olduğumuz çok sayıda kadın var” dedi.
SATIŞ KANALLARI OLUŞTURULDU
Deli, kuruluşlarının ilk aşamasında destekleriyle her aşamada yanlarında olan KEDV kanalıyla ulaştıkları müşterileri dışında tek seçeneklerinin ortaklarının sosyal çevresi olduğunu vurguladı. Zamanla üretim kapasitelerinin ve kooperatifin ulusal ölçek tanınırlığının artması sonrasında ulusal anlamda pazarlama olasılıklarını geliştirdiklerini dile getiren Deli şunları kaydetti: “Geldiğimiz aşamada kadın kooperatiflerinin ürünlerini pazarlayan kooperatifler, özellikle organik ve yöresel ürünler üzerine çalışan gıda pazarlama şirketleri, son yerel seçim sonrası büyükşehir belediyeleri tarafından oluşturulan tarım ve gıda pazarları ve satış birimleri, tüketici kooperatifleri önemli satış kanallarımızı oluşturuyor. Kooperatif imizin önemli bir atılım yapmasını sağlayan genç girişimcilerin oluşturduğu ‘Kadınların Elinden’ satış organizasyonunu özellikle belirtmek isterim. Gerek tarımsal üretim gerekse de ürün işleme sürecine emekleriyle katkı sağlayan kadınlarımız açısından kooperatifleşmenin getirdiği birçok yarar var. Katıldığımız fuarlar kooperatif ürünlerimizin tanıtımı kadar diğer kadın kooperatifleri ve ortaklarla bir ilişki ağı oluşturulmasına katkı sağlıyor.”
KEÇİCİSÜTLÜ SABUN PROJESİ
Kıvılcım Kadın Kooperatifi, Ticaret Bakanlığı’nın KOOP- DES hibe programına başvuran kadın kooperatiflerinden biri. “Bizler üreten kadınlarız ve hepimiz uzun yıllardır kooperatif ve kadın derneklerinin içinde çalışmalar yürütüyoruz; yeni projeler kaçınılmaz” diyen Kooperatif Başkanı Süheyla Gergin, Ticaret Bakanlığı’nın hibe programına karton bardak imalatı ile ilgili proje yaptıklarını ve kabul edildiğini söyledi. Ticaret Bakanlığı’na keçisütlü sabunlarının üretimi onayı için başvuracaklarını vurgulayan Gergin, “Çalışmalarımıza bu ay başlamayı ve % 100 doğal el yapımı keçisütlü sabunumuzu en kısa zamanda Kıvılcım Kadın Kooperatifi markasıyla piyasaya sürmeye can atıyoruz” dedi.
S.S. Potlaç Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi de Ticaret Bakanlığı’nın hibe desteğine başvurdu ve İstanbul’da hibeden yararlanmaya hak kazanan üç kooperatiften biri oldu. Hibe sayesinde Cadde Bostan Kültür Merkezi’nde (CKM) şu an kapalı olan Potlaç Dükkan’ı tekrar açmak istediklerini söyleyen Kooperatif Kurucu Ortağı Özlem Bilgili, “Burada Kadıköylü yüzlerce kadının binlerce ürününü tekrar tüketicilerle buluşturmayı heyecanla bekliyoruz.
Burada diğer kadın örgütlerinin ürünleri için dayanışma raflarımız da olacak. Feneryolu’ndaki kafemizin mutfağında daha çok kadının profesyonel olarak çalışabilmesi de öncelikli hedeflerimizden” dedi.