Bir ürün, organizasyon ya da projenin ihtiyaç duyduğu fonu sağlamak amacıyla platformlar aracılığıyla halktan para toplanmasıdır. Çok sayıda bireyin küçük miktarda bağışlarına dayanan yeni nesil bir yatırım ve fonlama sistemidir.
Giriş:
1997 yılında ilk kez İngiltere’de uygulanan, son yıllarda dünyada ve ülkemizde popülerliği gitgide artan ve bir finansman yöntemi kitlesel fonlama, girişimcilere ve yatırımcılara çeşitli fırsatlar sunmaktadır. Kitlesel fonlamanın gerçekleşmesini destekleyen platformlar üzerinde yapılan araştırmalara göre kitlesel fonlama platformları aracılığıyla elde edilen fon büyüklüğünün 2022 yılında 57 milyar $, 2025 yılında ise 90 milyar $ hacme ulaşması öngörülmektedir. Türkiye’de ise Aralık 2017 ile birlikte mevzuat yapısı altında yer alıp faaliyetlere başlanmıştır. Ekim 2021’de mevzuat kapsamında gerçekleşen geliştirmeler ile platformlar çalışmalarında hız kazanacaktır.
Kitle Fonlaması / Kitlesel Fonlama (Crowdfunding) Nedir?
Bir ürün, organizasyon ya da projenin ihtiyaç duyduğu fonu sağlamak amacıyla platformlar aracılığıyla halktan para toplanmasıdır. Çok sayıda bireyin küçük miktarda bağışlarına dayanan yeni nesil bir yatırım ve fonlama sistemidir.
Bu sistemde, bireyler internet üzerinden bağış yapar, küçük bir hisse satın alır ya da üretilecek ilk ürünler karşılığı ödeme yapar. Geleneksel finansman yöntemlerine alternatif olarak geliştirilen kitle fonlaması; teknoloji, sermaye finansmanı ve kitlelerin gücünü birleştiriyor. Girişimcilerin teknolojiyi hızlı bir şekilde kitlelere kendi projesini anlatarak çok sayıda yatırımcıdan fon sağlamasına olanak veriyor.
Kitle Fonlamasının 3 temel unsuru bulunur: Proje sahibi, Projeyi fonlayanlar, Kitle Fonlaması Platformu.
Proje Sahibi, bir projesi olan herkes Kitle Fonlaması talebinde bulunabilir. Birçok fikir Kitle Fonlaması talebine açılabilir. Girişimci olmak şart değildir. Bir sosyal sorumluluk projesi, organizasyon, film veya müzik klibinin çekiminde kitle fonlamasının konusu olabilmektedir
Projeyi fonlayanlar; bir çalışmaya, projeye veya girişime maddi destek veren kişilerdir. Tercih edilen Kitle Fonlaması yöntemine bağlı olarak, projenin niteliğine göre bir getiri beklentisi ile yatırım amaçlı olarak destekleyeceği gibi, sosyal amaçlı olarak bir maddi getiri beklentisi olmadan farklı gerekçelerle projeleri destekleyebilir.
Kitle Fonlaması Platformu, proje sahipleri ile destekçileri / yatırımcıları buluşturan ve farklı altyapılar aracılığıyla ödeme olanağı sunan internet sayfalarıdır. Platform, ürün ve projelerin gerçekleşmesine katkı sağlamaktadır. Platformlarda, destek bekleyen bir ürün ya da projenin tanıtımı yapılır. Fon sahipleri platformda bulunan projelerden desteklemeye uygun gördüklerini destekler. Platformların alt yapıları doğrultusunda, ödemeler, farklı ödeme araçları (kredi kartı, sanal kart, EFT, paypal vb.) veya farklı finansal varlıklar (sanal para, döviz, kıymetli maden vb.) ile yapılabilir. Platformlar genellikle ödemelerden %5 civarında hizmet bedeli kesmektedirler. Bazı platformlar, projeler yeterli desteği görmezse toplanan fonları herhangi bir kesinti yapılmadan katılımcılara iade edebilmektedir.
Kitle Fonlaması Türleri
Kitle fonlama türlerini 2 sınıfta toplayabiliriz: Finansal getirisi olmayan kitle fonlaması türleri: Ödül Bazlı Kitle Fonlaması (Reward Based Crowdfunding), Bağış Karşılığı Kitle fonlaması (Donation Based Crowdfunding) ve Finansal getirisi olan kitle fonlaması türleri: Hisse bazlı (Equity Crowdfunding) Borçlanma bazlı (Debt Based Crowfunding, peer to peer, P2P, marketplace lending, crowdlending)
Ödül Bazlı Kitle Fonlaması, kitle Fonlaması türleri içinde en yaygın kullanılan türüdür. Ürününe ön sipariş alarak finansmanını kitleden sağladığı modeldir. Proje sahipleri, fonlayanlara karşı bir yükümlülük içinde değildir. Projeyi fonlayanlara yaptıkları ödeme karşılığında ürün teslim edilir. Bu fonlama türü, “hediye” bazlı diye de tanımlanmaktadır. Söz konusu hediyeler kişiye özel teşekkür yazıları, sertifikalar, üzerinde proje amblemi yer alan aksesuarlar ya da projenin ilk ürünleri olabilir. Bu tür projelerde talep edilen fon miktarı düşük olduğundan, gerçekleşen projeler göreceli olarak diğerlerine göre daha fazladır.
Bağış Bazlı Kitle Fonlaması, kitle Fonlaması türleri arasında ikinci en yaygın kullanılan türdür. Kitleden hibe usulüyle fon toplandığı bir modeldir. Genellikle sosyal sorumluluk ya da yardım projelerinde uygulanan bir seçenektir. Yardım amacı taşıyan projelere destek olmak isteyen kullanıcılar, internet aracılığıyla seçtiği platform üzerinden farklı projelere bağış yaparak katkı sağlayabilir. Bir hastalığın ya da sorunun çözümü üzerinde çalışılan projelerde de büyük çoğunlukla bu yöntemi esas alan platformlar tercih edilir.
Hisse Bazlı Kitle Fonlaması, başlangıç sermayesi için kullanılan veya finansman arayan projeler için şirketin hisselerini platformlar (Türkiye’de SPK lisanslı olmak zorunda) üzerinden satarak ve sermaye artışı gerçekleştirerek kitlesel yatırımcılardan sağlaması yöntemidir. Seçtiğiniz projenin yatırımcısı ya da ortağı olmak için hisse satın alabilirsiniz. Finansal destek sağlayan yatırımcılar, bir getiri beklentisi içinde proje ortağı olmaktadırlar. Platformlar yeterli düzeye ulaşamayan projelerde destekçilere fonları geri öderler. Yatırımcının bu tarz projelerden beklentisi, projenin karlı düzeye geldiğinde elindeki hisseleri başka yatırımcılara belli bir değer üzerinden satabilir veya proje başarılı olduğu takdirde hisse değerlerinin artmasından dolayı kazanç sağlayabilir. Projenin başarısız olması halinde ise, hisse değerlerinde düşme ya da kayıp yaşanabilir.
Borçlanma Bazlı Kitle Fonlaması, proje sahipleri, hedeflenen fonu, belirlenen faiz ve vade koşulları çerçevesinde, belirlenen bir süre içerisinde potansiyel yatırımcılardan borçlanmayı hedefler. En büyük avantajı borçlanmada bir aracı finansal kuruluşun kullanılmaması ve buna bağlı olarak borçlanma maliyetlerin daha düşük olmasıdır. Borcun vadesi boyunca varlığın işletme hakkı proje sahibinde olmakla birlikte mülkiyeti kendisine verilmemektedir. Sistemin güvenliğini sağlamak için, girişimciler platformlara teminat vermek durumundadır. İlk olarak bu platform 2005 yılında ‘ZOPA’ tarafından Birleşik Krallıkta yayına çıkarıldı.
2006 yılında ise Amerika Birleşik Devletleri’nde ‘Lending Club’ olarak sunuldu. 2013 yılında, Google Lending Club’a 125M$ dolar yatırım yapmıştır. 2014 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde bu platform üzerinden 5B$ işlem hacmi sağlanırken, Birleşik Krallık ’ta ise 749M£ hacim oluşmuştur.
Kitlesel Fonlamanın Tarihçesi: Dünya ve Türkiye
2017 yılında 14 milyar 560 milyon dolar hacmi olan kitle fonlaması platformlarının; 2022 yılında 57 milyar $, 2025 yılında ise 90 milyar $ hacme ulaşmasının bekleniyor. 2017 Yılından gerçekleşen 14 milyar 560 milyon dolar kitle fonlamasının; 6 milyar 580 milyon doları Çin Halk Cumhuriyeti’nde, 2 milyar 600 milyon doları Amerika Birleşik Devletleri’nde, 1 milyar 900 milyon doları ise Avrupa’da gerçekleşmiştir.
En Başarılı Kitle Fonlama Projeleri Türkiye’de Kitle Fonlaması,
dünyada temeli 19›uncu yüzyılın sonunda atılan yöntem, Türkiye›de 2000›li yılların başında projemefon ismiyle faaliyet gösteren CrowdFON ile başladı. Kitle Fonlaması 5 Aralık 2017 tarihli ve 30261 sayılı Resmî Gazetede yayınlanan “7061 Sayılı Bazı Vergi Kanunları ile Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile yasalaşmıştı. Bununla birlikte Sermaye Piyasası Kuruluna yetki verildi. Sermaye Piyasası Kurulu bu yetki ile birlikte 3 Ekim 2019’de ise Resmî Gazetede Paya Dayalı Kitle Fonlaması Tebliği (III – 35/A.1) yayınlanarak yürürlüğe girdi. Son olarak 27 Ekim 2021’de Resmî Gazetede Kitle Fonlaması Tebliği (III – 35/A.2) yürürlüğe girerek son halini aldı.
Ödül ve Bağış yöntemleri hali hazırda farklı kanunlar altında düzenlendiği için bu tebliğde yer almadı.Dijital para arzı tebliğde yer almamaktadır. Türkiye’de 2010 yılından bu yana faaliyetlerini sürdüren bağış ve ödül bazlı kitle fonlaması platformları bulunur. Platform olarak www.fonbulucu.com tarafından kitle fonlama kampanyalarına aracılık etmek üzere ilk başvuru 14.08.2020 tarihinde gerçekleştirildi. Yayınlanan tebliğ ile Platformlar aracılık faaliyeti yürütürken, Takasbank toplanan fonların saklama hizmeti sağlamaktadır ve Merkezi Kayıt Kuruluşu hisse senetlerinin kaydileştirilmesini ve yatırımcılar adına tutulmasını gerçekleştirmektedir.
Yatırımcılar www.fonbulucu. com platformu üzerinden yatırımcı kaydı oluşturup, e-devlet (Turkiye. gov.tr) entegrasyonu ile Merkezi Kayıt Kuruluşunda kitle fonlama yatırımcısı kaydı açmaktadır. Türkiye’nin ilk paya dayalı kitle fonlama kampanyası 11 Mayıs 2021 tarihinde Promoseed isimli Biyoteknoloji Girişimi olmuştur. Girişimi 250.000,00 TL fonlama ihtiyacı için kampanyaya çıkmıştır. 10 gün içinde 291 yatırımcıdan 416,921.00TL talep gelmiş ve kampanya tamamlanmıştır.
Türkiye’de en çok kullanılan Kitle Fonlaması Platformları:
www.fongogo.com
Ödül bazlı kitle fonlaması platformudur. Belirlenen fon hedefi toplanmadığı takdirde, girişimcilere ödeme yapılmaz.
www.arikovani.com
Ödül bazlı yöntem esasıyla çalışır. Girişimciler başvuru aracılığıyla sisteme dahil olur ve ürünlerini platform üzerinden satışa çıkarabilir.
www.ideanest.org
Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı tarafından oluşturulmuştur. Bağış bazlı platformlar arasındadır. Bu platformda da fon hedefine ulaşılmadığında fon aktarımı yapılmaz.
www.fonbulucu.com
Ödül Bazlı ve Paya Dayalı yöntem esasıyla çalışabilir.
www.crowdfon.com
Ödül bazlı yöntem esasıyla çalışır.
Kitlesel fonlama Türkiye’de Mevzuat yapısı ve Uygulama Örnekleri
Eski tebliğden farklı olarak, sadece paya dayalı değil borçlanmaya dayalı kitle fonlaması tanımı da yapılmıştır: Kitle fonlaması borçlanma aracı karşılığında platformlar aracılığıyla halktan para toplanmasını ifade edecek şekilde tanımlanmıştır. “Girişim şirketi” tanımı revize edilerek limited şirketlerin de toplanan fonların emanet yetkilisi nezdinde açılan bloke hesaba aktarılması öncesinde anonim şirkete dönüşmek şartıyla girişim şirketi olabileceği belirtilmişti. Tanım değişikliğiyle anonim şirkete dönüşmesi zorunlu olan limited şirketler de eklenmiş oldu. İlk kez “fonlanan şirket” tanımı yapılmış olup bu tanım: Girişimciler tarafından kurulan anonim şirket veya emanet yetkilisi nezdindeki hesabına, bloke edilen fon tutarının aktarıldığı girişim şirketini ifade etmektedir. Girişimci ifadesi ise Eski Tebliğ ve Taslak Tebliğ’de yalnızca gerçek kişileri ifade edecek şekilde tanımlanmaktayken; yeni Tebliğ’deki girişimci tanımı: projesine paya ve/veya borçlanmaya dayalı kitle fonlaması yoluyla kaynak arayan Türkiye’de yerleşik hem gerçek kişileri hem de limited veya anonim şirket türündeki tüzel kişileri kapsamaktadır.
Platformların kuruluş ve faaliyetine ilişkin esaslar ile ilgili yeni düzenlemelerde, yapılan değişikler ile platformların birden fazla yatırım komitesi oluşturabilmesi de mümkün kılınmıştır. Kitle fonlamasına aracılık etmek için kurulacak platformların sermayesinin en az 1.000.000 TL olması ve anonim şirket statüsünde kurulması gerekmektedir. Platformların Yönetim kurulunun en az üç kişiden oluşması gerekmektedir. Platformlar SPK izniyle kurulabilecektir.
Yurt dışında yerleşik gerçek ve tüzel kişilere yönelik Türkiye’de yerleşik kişilerden fon toplanması amacıyla kitle fonlaması faaliyeti yürütemezler. Eski Tebliğ ve Taslak Tebliğ kapsamında yalnızca listeye alınma aşamasında platformların sağlaması gereken şartlar yer almaktayken, Yeni Tebliğ’de platformların kuruluş için sağlaması gereken şartlara da (örn: asgari sermaye, anonim ortaklık olma) yer verilmiştir. Kuruluş izni SPK tarafından ancak bu şartların sağlanması durumunda verilecek olup kuruluş iznini müteakip 6 ay içerisinde platformların faaliyete geçmek için listeye alınma şartlarını sağlayarak SPK’ya başvuruda bulunması gerekmektedir. Aksi takdirde, platformun listeye alınma hakkı düşecektir.
Platformun SPK tarafından listeye alınmasını müteakip 6 ay içerisinde kampanya sürecinin fiilen yürütülebilmesine imkân sağlayacak şekilde faaliyete geçmemesi halinde SPK; platformu re’sen listeden çıkartacaktır. Borçlanmaya dayalı para toplayacak olan platformun yatırım komitesi üyelerinden en az biri Sermaye Piyasası Faaliyetleri Düzey 3 Lisansına sahip olacak maddesi eklenmiştir. Platformlara her bir kampanya için hedeflenen fon miktarının azami yüzde 20’sine kadar olacak şekilde, kampanyalara toplamda öz kaynaklarının azami yüzde 50’sine kadar fon sağlama imkânı tanınmıştır. Platformlar, gayrimenkul ve gayrimenkule dayalı hakların alım satımı ve gayrimenkul projelerinin geliştirilmesi ile diğer şirketlere yatırım yapılması amaçlı projelere ilişkin kitle fonlaması faaliyeti yürütemezler. Platformlar yurt dışında yerleşik gerçek ve tüzel kişilere yönelik Türkiye’de yerleşik kişilerden fon toplanması amacıyla kitle fonlaması faaliyeti yürütemezler. Platformlar, kampanya süreci tamamlanmamış projeleri tanıtmaya yönelik basılı ya da elektronik ortamda paylaşılan tanıtıcı bilgiler ile platforma veya kampanya sayfasına yönlendirme yapan tanıtımlar hariç olmak üzere kampanyası yürütülen projelere ait ticari ürün ve/veya hizmetlerin reklamlarını yayımlayamazlar.
Yatırım Bedelleri Hakkında: Yeni Tebliğ’de paya veya borçlanmaya dayalı kitle fonlaması yoluyla yapılacak yatırımlarda nitelikli yatırımcı (Tanım 1) olmayan gerçek kişilerin bir takvim yılı içerisinde en fazla 50.000 TL yatırım yapabileceği belirtilmiştir. (Bir önceki tebliğde 20.000 TL ’idi.) Ancak, yatırımcıların bir takvim yılında yapabilecekleri yatırım miktarının 200.000 TL’yi aşmamak kaydıyla yatırım platformuna beyan ettikleri gelirin %10’u olarak uygulanabileceği belirtilmiştir. Borçlanmaya dayalı kitle fonlaması yoluyla yapılacak yatırımlarda nitelikli yatırımcı olmayan gerçek kişiler her projeye en fazla 20.000 TL yatırım yapabileceklerdir.
1 milyon TL’yi aşan fon taleplerinde, hedeflenen fon tutarının toplanmış sayılması için hedeflenen fonun en az yüzde 10’una tekabül eden fonun toplanmış olmasına ilişkin sınır da yüzde 5’e indirilmiştir. Bu tutarın kampanya süresi içinde nitelikli yatırımcılar tarafından karşılanmış gerekmektedir. Paya veya borçlanmaya dayalı Kitle Fonlaması yoluyla fon toplayacak girişim şirketlerinin teknoloji veya üretim faaliyetinde bulunmaları zorunludur.
Paya Dayalı Kitle fonlaması Hakkında, bir girişim şirketi veya girişimci tarafından herhangi bir 12 aylık dönemde platformlar aracılığıyla paya dayalı olarak en fazla iki kampanya ile fon toplanmasına imkan bulunmaktadır. Paya dayalı kitle fonlamasına ilişkin kampanya süreci tamamlanmadan aynı girişim şirketi veya girişimci tarafından Paya dayalı yeni bir kampanya süreci başlatılamayacaktır. Ancak borçlanmaya dayalı kampanya süreci devam eden proje için aynı anda paya dayalı kampanya yürütülmesi mümkündür. Bu kampanya süreçlerinin herhangi birinde hedeflenen fonun toplanmaması halinde diğer kampanya sürecinin de sonlandırılacağı belirtilmiştir. Paya dayalı kampanyada toplanan fonlar, projeden kaynaklanmayan borçlar veya diğer borçların ödenmesinde kullanılamayacaktır. Kampanya bitişi ile fonların tamamının kullanıldığı tarih arasındaki her bir altı aylık dönemler itibariyle fon durumu ve kullanım yerleri ile projenin durumu bilgi olarak verilecektir. Fon kullanımının uygunluğu bağımsız denetim kuruluşunca denetlenecek ve fonların uygun kullanılmasından fonlanan şirketin yönetim kurulu sorumlu olacaktır. Bağımsız denetçi uygun olmayan durumlarda SPK’ya bildirimde bulunabilecek ve SPK da suç ihbarında bulunabilecektir.
Girişimciler veya girişim şirketlerinin kampanya sürecinin başladığı tarihteki ortaklarından fonlanan şirkette önemli etkiye sahip olacaklar, kampanya sürecinin başladığı tarihi takip eden 3 yıl içinde (miras, mirasın paylaşımı, eşler arasındaki mal rejimi hükümleri veya cebri icra nedenleriyle yapılacak devirler ile nitelikli yatırımcılara ya da kendi aralarında yapacakları devirler hariç olmak üzere) fonlanan şirketteki paylarını devredemezler.
Borçlanmaya Dayalı Kitle Fonlaması Hakkında, bir girişim şirketi veya girişimci tarafından herhangi bir 12 aylık dönemde platformlar aracılığıyla borçlanmaya dayalı olarak en fazla iki kampanya ile fon toplanabilir. Platform tarafından, projeye ilişkin kredi skoru hesaplanarak kredibilite raporu ile birlikte yatırım komitesine sunulma şartı getirilmiştir. Kredibilite raporuna göre, şirketin yatırımcılara geri ödemlerini düzenli olarak yapıp yapamayacağına hakkında karar verilir, rapor sonucuna göre faiz, vade ve ödeme koşulları yatırım komitesi ve girişimci tarafından belirlenir. Bilgi formunda yer verilmesi ve yükümlülüğün yerine getirilmesi sırasında yatırımcının rızasının alınması şartıyla; borçlanma araçlarına ilişkin geri ödeme yükümlülüklerinin nakit yerine fonlanan şirketin payının verilmesi suretiyle veya bilgi formunda belirtilen şekilde yerine getirilmesine imkân tanınmıştır. Borçlanmaya dayalı kitle fonlamasına ilişkin kampanya süreci tamamlanmadan aynı girişim şirketi veya girişimci tarafından borçlanmaya dayalı yeni bir kampanya süreci başlatılması mümkün değildir. Ancak borçlanmaya dayalı kampanya süreci devam eden proje için aynı anda paya dayalı kampanya yürütülmesinin mümkün olup; bu kampanya süreçlerinin herhangi birinde hedeflenen fonun toplanmaması halinde diğer kampanya sürecinin de sonlandırılacağı belirtilmiştir. Borçlanmaya dayalı kitle fonlaması kampanyalarıyla toplanan fonlarla proje vade boyunca elde edilecek gelirlerin, öncelikle kitle fonlamasına katılan yatırımcılara yapılacak ödemelerde kullanılması gerekmektedir. Borçlanmaya dayalı kitle fonlaması kampanyalarının denetimi de paya dayalı kampanyalarla aynı şekilde gerçekleştirilecektir. Paya veya borçlanmaya dayalı kampanyada, toplanacak fonların ne şekilde kullanılacağının girişim şirketi veya girişimci tarafından hazırlanacak bir raporla kampanya başladığında kampanya sayfasında yayımlanması gerekmektedir. Yatırımcılara satılacak borçlanma aracına ilişkin yatırım komitesi ve girişimci veya girişim şirketi tarafından belirlenecek faiz ve benzeri getiri oranı ilgili borçlanma aracının vadesine en yakın, bir tanesinin vadesi borçlanma aracından kısa ve bir tanesinin vadesi borçlanma aracından uzun olmak üzere iki adet Devlet İç Borçlanma Senetleri için kampanya süresinin başladığı tarihten bir gün öncesinde belirlenen faiz oranlarının ağırlıklı ortalamasının %50 fazlasını aşamaz, vade ise 5 yıldan fazla olamaz. Girişimciler veya girişim şirketinin kampanya sürecinin başladığı tarihteki ortaklarından fonlanan şirkette önemli etkiye sahip (Tanım 2) olacaklar, kampanya sürecinde yatırımcılara satışı gerçekleştirilen borçlanma aracından doğan tüm borçların itfasının gerçekleştiği tarihe kadar, (miras, mirasın paylaşımı, eşler arasındaki mal rejimi hükümleri veya cebri icra nedenleriyle yapılacak devirler ile nitelikli yatırımcılara ya da kendi aralarında yapacakları devirler hariç) olmak üzere fonlanan şirketteki paylarını devredemezler.
Tanımlar:
Nitelikli Yatırımcı: Yatırım fonları, emeklilik yatırım fonları, menkul kıymetler yatırım ortaklıkları, girişim sermayesi yatırım ortaklıkları, gayrimenkul yatırım ortaklıkları, aracı kurumlar, bankalar, sigorta şirketleri, özel finans kurumları, portföy yönetim şirketleri, emekli ve yardım sandıkları, vakıflar, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20. maddesi uyarınca kurulmuş olan sandıklar, kamuya yararlı dernekler ile nitelikleri itibariyle bu kurumlara benzer olduğu Kurulca belirlenecek diğer yatırımcılar ve halka arz tarihi itibariyle en az 1 milyon Türk Lirası tutarında Türk ve/veya yabancı para ve sermaye piyasası aracına sahip olan gerçek ve tüzel kişileri ifade etmektedir. Önemli etkiye sahip ortak: Sermaye veya oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak %10 veya daha fazlasını temsil eden paylar ile bu oranın altında olsa dahi yönetim kurulunda temsil edilme hakkı veren imtiyazlı paylara sahip ortağı.
KAYNAKÇA
www.isbank.com.tr www.istfonbul.iu.edu.tr Av.Aydın Buğra İlter GSG Hukuk Mehmet Kaya- www.dunya.com Candeğer Muradoğlu- www. webrazzi.com www.statista.com Wikipedia